|
School Problemen met een verslag? Enquete houden? Plaats het hier als het met school te maken heeft. |
|
Onderwerpopties | Stem op Onderwerp | Weergavemodus |
17 March 2003, 09:25 | #1 |
Guest
Berichten: n/a
|
scheikunde en hv hellup
heej kan iejman mij helpen met scheikunde ik zoek sites over platina want ik moet een verslag maken..
en weeet iemand waar ik werkstukken van abstracte kunst kan vinden?? pelease help me:-) -x- kjo3ti3 |
17 March 2003, 09:32 | #2 |
Looking at you
Geregistreerd op: 2 February 2002
Locatie: tuut tuut tuut tuut
Berichten: 8.408
|
VOORKOMEN
5.10-7 % van de aardkost (tot 16 km diepte) bestaat uit platina; het is het 74e element in rangorde van voorkomen. Het komt in gedegen toestand (als metaal) voor - veelal gelegeerd met andere platina-metalen - en in mineralen als: braggiet of cooperiet (Pt,Pd,*Ni)S ferronikkelplatinum Pt2FeNi ferroplatinum of polyxeen Fe,Pt geversiet Pt(Sb,Bi)2 sperry*liet PtAs2 Platinametalen zijn veelal aan nikkel-, chroom of ijzerert*sen gebonden. WINGEBIEDEN De belangrijkste wingebieden liggen in Zuid-Afrika (Bush*veld), Rusland (West-Siberië, Oeral), Canada (Sudbury), de Verenigde Staten van Amerika (Stillwater) en Colombia. Platina is commercieel winbaar als ertsen per ton ongeveer 0,5 gram platina bevatten. NAAM De naam is afgeleid van het Spaanse plata, wat zilver (geld, rijk*dom) bete*kent. Platina is de verkleiningsvorm van plata. ONTDEKKING Platina werd reeds in het Egypte van de 7e eeuw v. Chr. gebruikt als materiaal voor sieraden. De Italiaanse arts Scaliger beschrijft in het begin van de zestien*de eeuw platina als 'platina del pinto' : zilverplaatjes uit de rivier Pinto (*Peru). Platina werd in 1735 door Antonio de Ulloa vanuit Colom*bia meege*bracht naar Europa. Waar*schijn*lijk was het afkomstig uit de Maya-cultuur, waar platina - gelegeerd met goud - in sieraden werd ver*werkt. Het werd door W. Watson in 1750 als nieuw metaal herkend en in 1803 door W.H. Wolla*ston in zuivere vorm verkre*gen. BEREIDING VROEGER Platina werd bereid door na mechanische scheiding van het erts de verkregen metalen te zuiveren via smelten. In 1801 slaagde R. Hare er voor het eerst in platinalegerin*gen te smelten met behulp van een zuurstof-waterstof-blaaspijp, waardoor een zeer hoge temperatuur kon wor*den bereikt. BEREIDING NU Platina wordt bereid door het erts of het mineraal op te lossen in koningswa*ter. Residuen van ruthenium, rhodium, iridium en zilver worden verwijderd. Uit de oplos*sing die H2PtCl6, H2PdCl4 en HAuCl4 kan bevatten, wordt eerst het goud verwij*derd (met kwik). Vervolgens wordt ammoniumchloride toege*voegd waar*door een neerslag van (NH4)2PtCl6 ontstaat, terwijl het palladi*umzout in oplos*sing blijft. Na verhit*ting van het gevorm*de neerslag ontstaat onzui*ver platina waaraan konings*water en natri*umchloride worden toegevoegd. Met natriumbromaat (NaBrO3) worden eventu*eel aanwezige iridiumzouten om*gezet in hy*droxides. Aan de oplos*sing van Na2PtCl6 wordt ammoniumchloride toegevoegd, waardoor een neerslag van vrij zuiver (NH4)2PtCl6 ontstaat. Na eventue*le zuivering wordt via verhit*ting platina afgeschei*den, of wordt het neerslag gereduceerd met waterstof of hydrazi*ne (N2H4). 3 (NH4)2PtCl6 → 3 Pt + 2 NH4Cl + 2 N2 + 16 HCl (bij ca 800 °C) (NH4)2PtCl6 + 2 H2 → Pt + + 2 NH4Cl + 4 HCl (NH4)2PtCl6 + N2H4 + 6 OH- → Pt + + 6 Cl- + 2 NH3 + N2 + 6 H2O De winning uit anodeslib van de nikkel- of koperwinning neemt steeds toe; ook wordt de ‘klassieke’ methode voor het scheiden van platina meer en meer vervangen door vloeistof-vloeistofextractie en ionenwisseling. De wereldproductie van platina bedraagt ongeveer 160 ton per *jaar, waarvan 20 ton via recycling. De terugwinning van platina uit autokatalysatoren zal nog beduidend toenemen. TOEPASSINGEN EN TOELICHTING Katalysator salpeterzuurbereiding Bij de bereiding van salpeterzuur door verbranding van am*moniak wordt platina als katalysator gebruikt. Het platina wordt hierbij in de vorm van een draad*net ge*bruikt, van 4 m diameter en een draaddikte van 0,07 mm, waardoor een zeer groot reactief oppervlak ont*staat. Toevoegen van rhodium (tot ca. 10 %) verbetert de mecha*ni*sche sterkte en verhoogt het smeltpunt. Ook goud verbe*tert de eigenschap*pen van de katalysator. De werk*tem*pera*tuur van de katalysator bedraagt 650 °C - 900 °C. Reactievergelijkingen voor de salpeterzuurbereiding: 4 NH3 + 5 O2 → 4 NO + 6 H2O (Pt als katalysa*tor; ca. 830 °C) 2 NO + O2 → 2 NO2 4 NO2 + O2 + 2 H2O → 4 HNO3 Laboratoriumkroes Laboratoriumkroezen en andere laboratoriummaterialen moe*ten aan hoge eisen voldoen. Ze moeten corrosiebesten*dig zijn en onaantastbaar door zuurstof en vele andere stoffen. Platina (zowel zuiver als gelegeerd met andere metalen) voldoet in de meeste gevallen hieraan. Bovendien heeft het een zeer hoog smeltpunt (1.773 °C). Platina wordt vaak gemengd met geringe hoeveel*heden (tot 3 %) iridium, rhodium of goud om de mechanische sterkte te verbete*ren. Glasgietvat Een vat om glas te gieten moet bestand zijn tegen het sterk corrosief en erosief milieu van vloeibaar glas. Het moet onbuigzaam zijn en een uitzet*tingscoëfficiënt bezitten die (vrijwel) gelijk is aan die van glas. Een legering van platina met 5 - 10 % rhodium of een legering van 25 % platina, 25 % goud en 50 % palladium voldoet aan deze eisen. Juwelen In de edelsmeedkunst wordt gebruik gemaakt van platina met koper (tot 10 %) en ruthenium (tot 5 %) of iridium (tot 10 %) om de hardheid van het metaal te verbeteren. Het metaal is bestand tegen corrosie en heeft een mooi glimmend uiterlijk. Tandheelkunde: kroon Het materiaal van een kroon moet aan hoge eisen voldoen. Het moet hard zijn, mag niet corroderen, geen vergiftigin*gen veroorzaken, niet uitzetten of krimpen bij het eten of drinken van warm of koud voedsel en het moet es*thetisch verant*woord zijn. Voor kronen worden legeringen met platina gebruikt, zoals een legering gebruikt van goud (65 -85 %), zilver (10 -15 %), platina (1 -10 %), koper (0 -10 %) en palladium (1 - 4 %). Soms wordt een weinig zink toege*voegd. Een goedkoper alternatief is een legering van goud (40 - 60 %), zilver (23 -35 %), koper 10 -12 %), tin (0 - 5 %), palladium (3 -10 %) en platina (0 -2 %). Tumorbehandeling Voor het bestrijden van tumoren, in het bijzonder bij teelbal- en eierstok*kanker, wordt cisplatina {cis-diammi*nedichloor*platina(II), Pt(NH3)*2Cl2} als remstof voor de celgroei of –deling (cytostaticum) ge*bruikt. Het wordt in de bloedbaan gebracht. Na hydrolyse in de cellen grijpt platina het DNA aan, waardoor de celdeling wordt geremd. Gezonde cellen kunnen zich herstellen; zieke cellen niet of nauwe*lijks. Vanwege de bijwerkingen – het is slecht voor de nieren - worden tegelijk zogenoemde rescue-agentia toegediend, die er voor zorgen dat het platina voorna*melijk in de cellen reageert. Deze stoffen binden het uit te scheiden platina aan een zwavelatoom en voorkomen zo te grote schade aan de nieren. De nieuwe generatie cisplatina bevat platina(IV). Dit bindt zich niet met het DNA. Na inname wordt zeer gericht bestraald met blauw laserlicht, waardoor de actieve vorm met platina(II) wordt gevormd. Hierdoor worden gezonde cellen zo min mogelijk in contact gebracht met het actieve platina en worden schadelijke bijwerkingen zo veel mogelijk voorkomen. VERDERE TOEPASSINGEN Toepassingen als niet-ontleedbare stof (element) of als lege*ring: brandstofsproeiers in straalmotoren coating van onderdelen van straalmotoren en raketten die langdu*rig aan hoge temperaturen worden blootgesteld coating van de harddisc in computers elektrisch contact, bijvoorbeeld voor telefoonrelais (met 20 % Ir of 10 % Ru) elektrode voor brandstofcel (zuiver of met enkele % Rh) instrumenten in de geneeskunde injectienaald (met 20 - 30 % Ir; de naald kan daardoor zeer scherp geslepen worden, zodat men de prik bijna niet voelt) katalysator in brandstofcellen katalysator bij het kraken van aardolie, hydro*genering, isomerisa*tie, zwavel*zuurberei*ding. (Pt - zuiver of als legering - wordt fijn verdeeld aangebracht op inerte dra*gers als Al2O3, SiO2, C, BaSO4, CaCO3) katalysator voor uitlaatgas (met ruthenium op keramische drager of met rhodi*um of rhodium en palladium op Al2O3 ; er is ca. 2 g platina per personenauto vereist) kathodische bescherming van scheepsromp, pijpleiding (Pt-anode) permanente magneten (Pt,Co; 77/23 %) sigarettenaansteker smeltveiligheid in ovens spinkop in de kunstvezelindustrie (met 10 % Rh, 70 % Au of 8 % Ir) standaardmaat en -gewicht (ca. 10 % Ir) thermokoppel (Pt/Pt-Rh, 10-13 % ; 600 °C – 1.700 °C) verwarmingsspiraal van een oven (Pt/Rh 0 -100 % ; 200 °C - 600 °C) vliegtuigbougie (Pt-W-14 % thoriumoxide) vulpenpunt weerstandsthermometer (- 200 °C tot + 700 °C) Toepassingen als ontleedbare stof (verbinding): etsen van metalen H2PtCl6 geneeskunde, radiologie bariumtetracyanoplatinaat, Ba[Pt(CN)4].4H2O deze stof is fluorescerend voor röntgenstralen onuitwisbare inkt H2PtCl6
__________________
tuut tuut |
17 March 2003, 09:59 | #3 |
Guest
Berichten: n/a
|
en dat uit je hoofd!! knap hoor
|
17 March 2003, 10:02 | #4 | |
Looking at you
Geregistreerd op: 2 February 2002
Locatie: tuut tuut tuut tuut
Berichten: 8.408
|
Citaat:
__________________
tuut tuut |
|