| Tyskie |
17 April 2003 20:11 |
Voor de geïnteresseerden:
Citaat:
Aan alle leden van de PvdA met een e-mail adres
Amsterdam, 17 april 2003
Beste leden,
Met deze brief aan alle leden willen wij u graag informeren over de
gestrande formatie, de inzet van de PvdA tijdens de onderhandelingen
en de activiteiten die we de komende tijd zullen ontplooien. Eerder
al hebben leden met een emailadres informatie ontvangen over de
formatie tot dan toe (inclusief onze opstelling t.o.v. Irak). Nu
sturen wij een brief aan alle leden omdat we niet willen wachten op
het eerstvolgende nummer van Pro&Contra dat begin mei uitkomt.
Bij de verkiezingen van 22 januari spraken de kiezers duidelijke taal.
De PvdA won 19 zetels. De combinatie CDA, VVD en LPF verloor 13
zetels. Die verkiezingsuitslag leidde tot maar één conclusie: CDA en
PvdA moeten samen een kabinet vormen. Na enkele weken formeren trok
ook het CDA die conclusie.
We wisten dat regeren niet makkelijk zou zijn, zeker in een tijd van
grote internationale spanningen en een kwakkelende economie. Van meet
af aan hebben wij het echter als een verplichtende opdracht gezien om
het uiterste te doen om in deze moeilijke tijden te gaan regeren. Bij
ons was de politieke wil aanwezig om eruit te komen. We waren bereid
om compromissen te sluiten, te zoeken naar wat we gemeenschappelijk
hadden, en ruimte te maken voor waar partijen hun herkenbaarheid
zoeken.
Dit alles vanuit het volle besef dat PvdA en CDA het op tal van
punten met elkaar oneens zijn. Noem het ideologie, noem het
maatschappijvisie, natuurlijk zijn er verschillen. Dat is ook
helemaal niet erg. Wat relevant is, is dat de kiezer niet alleen de
maatschappijvisie van het CDA beloonde met 44 zetels, maar ook die
van de PvdA met 42 zetels. Er kon dus op basis van gelijkwaardigheid
onderhandeld worden.
In onze gesprekken met het CDA bleek al snel dat zij, meer dan wij,
vonden dat het bereiken van begrotingsevenwicht centraal moest komen
te staan. Wij hebben steeds gezegd: laten we nu niet alle problemen
in Nederland verengen tot het probleem van het financieringstekort en
de staatsschuld. Laten we het ook hebben over veilige buurten, over
het opruimen van de wachtlijsten, over het bestrijden van de
schooluitval op het vmbo, over het inburgeren van nieuwe Nederlanders,
over zorg voor het milieu en over het aan het werk houden van mensen.
En laten we zien of we op al die punten iets voor de mensen kunnen
betekenen zonder dat de overheidsfinanciën gierend uit de klauwen
lopen.
Wij wilden niet voor onze rekening nemen dat een fixatie op het
begrotingsevenwicht zou betekenen dat de economie verder in het slop
raakt en je geen geld meer hebt om ook een aantal andere problemen
goed aan te pakken. Maar omdat we eruit wilden komen hebben we
besloten om - overigens zonder het met alle posten eens te zijn - een
pakket aan maatregelen naar het CPB te sturen. Zodat we precies
konden zien wat de effecten waren.
Die effecten, bijvoorbeeld op groei, werkgelegenheid en koopkracht,
bleken niet goed te zijn, maar na enkele reparaties ontstond een
pakket dat verdedigbaar was. Een begrotingsevenwicht zou zich dan
niet in 2007 maar misschien een paar jaar later voordoen; net zo goed
als niet al het extra geld voor onderwijs, zorg of veiligheid al in
2007 beschikbaar zou zijn.
In het pakket dat er lag was geen sprake meer van 14,5 laat staan 20
miljard aan bezuinigingen. Ook het CDA zag in dat dat de economie te
veel zou afknijpen. Netto ging het inmiddels om minder dan 10 miljard.
Zou het pijnloos zijn? Nee, natuurlijk niet. Maar de pijn zou vooral
bestuurlijke pijn zijn, meer dan sociale pijn. We leken erin te
slagen om de bezuinigingen en lastenverzwaringen zo te kiezen dat we
niet hoefden te snijden in de sociale zekerheid, we konden de
koppeling tussen lonen en uitkeringen in stand houden, we konden de
Melkertbanen behouden, de bezuinigingen op het hoger onderwijs en de
stadsvernieuwing ongedaan maken en dan ook nog voldoende geld
overhouden voor nieuw beleid.
De informatie mislukte uiteindelijk niet omdat we er niet dreigden
uit te komen, maar omdat we er wel dreigden uit te komen. Het CDA
weigerde afgelopen donderdag een voorstel van de informateurs te
accepteren dat goed was voor economie en werkgelegenheid. In plaats
daarvan legde het een eigen bezuinigingsplan op tafel dat slechter
uitpakte voor economie en werkgelegenheid en ook nog eens het mes
zette in allerlei sociale voorzieningen. Daarnaast was er sprake van
bezuinigingen op stadsvernieuwing en grote stedenbeleid en een enorme
bezuiniging op de AWBZ, de zorgverzekering waar we onder andere
ouderenzorg, de gehandicaptenzorg en de geestelijk gezondheidszorg
uit betalen. Dat was voor de PvdA onaanvaardbaar. Ook de informateurs
vonden dat hiermee de formatiepoging ten einde was, omdat het zou
betekenen dat eindeloos moest worden heronderhandeld over zaken
waarover we het al eens waren.
Het bereiken van overeenstemming over tal van onderwerpen ging niet
altijd van een leien dakje. Over de kwestie Irak waren we het
bijvoorbeeld principieel oneens over de vraag of de 'alleingang' van
de VS gerechtvaardigd was. Het CDA vond van wel, wij vonden van niet.
Dat het toen niet tot een breuk leidde, kwam omdat we het wel eens
waren over het niet geven van militaire steun, de wenselijkheid dat
Saddam Hoessein de oorlog zou verliezen en de centrale rol die de VN
direct na de crisis en in mogelijk komende gevallen zou moeten
vervullen.
Over allerlei andere onderwerpen werden compromissen gesloten of
werden zaken tegen elkaar uitgeruild. Zo waren wij bijvoorbeeld
bereid om onze handtekening te zetten onder stevige maatregelen op
het gebied van veiligheid, zo lang daar maar extra inspanningen bij
de jeugdzorg en de opvang van dak- en thuislozen tegenover stonden.
Op het gebied van integratie werd het stellen van hogere eisen aan
nieuwkomers gekoppeld aan extra geld voor inburgeringcursussen voor
oudkomers. Op deze manier probeerden we - onder erkenning van de
noodzaak van een steviger beleid - evenwicht aan te brengen. En juist
dat evenwicht werd door het CDA met één pennenstreek van tafel
geveegd.
Het CDA geeft voor het forceren van de breuk het argument 'gebrek aan
vertrouwen', maar wie vertrouwen wil, moet ook vertrouwen geven. Want
wat zegt het over vertrouwen als je hebt afgesproken dat de eerste
regel van de teksten over inkomensbeleid zal luiden dat de koppeling
tussen lonen en uitkeringen wordt gehandhaafd, om vervolgens in het
laatste uur geconfronteerd te worden met een voorstel tot
ontkoppeling?
2,6 miljoen mensen gaven ons het vertrouwen om de problemen aan te
pakken: sterk en sociaal. Vorige week donderdagavond ging het precies
daarom: pijnlijke maatregelen nodig voor een sterke economie, maar
dan willen we wel dat de pijn eerlijk gespreid wordt. Dat was de
enige verkiezingsbelofte die we deden en een belofte die we niet
zullen breken.
De komende weken zullen we verantwoording afleggen aan leden en
kiezers. Niet door om te zien in wrok, maar door ons eigen verhaal te
vertellen, tijdens bijeenkomsten en op markten in heel het land. Via
de website en Pro&Contra zullen we uitgebreider ingaan op onze inzet
tijdens de onderhandelingen. Ondertussen gaat de partijvernieuwing
door. Binnenkort verschijnt hierover een notitie van het
partijbestuur, waarover in het voor- en najaar gediscussieerd kan
worden, mede met het oog op het congres in december 2003.
Wat er ook gebeurd is: wij houden het élan vast! We blijven ons in
een open partij inzetten voor een sterk en sociaal Nederland.
Met vriendelijke groet,
Wouter Bos, politiek leider
Ruud Koole, partijvoorzitter
|
|
